Złota polska jesień stoi pod znakiem grzybów. Aromatyczny sos ze śmietaną, klasyczna zupa grzybowa, makaron z grzybami, grzyby marynowane – grzyby w różnej postaci od lat inspirują nas kulinarnie. Dziś przychodzimy z najlepszymi przepisami na grzyby: zarówno znanymi klasykami, jak i grzybami w mniej standardowych odsłonach.
Polskie grzyby jadalne – które wybrać?
Pierwsze grzyby leśne możemy znaleźć już w czerwcu – od połowy roku aż do listopada mamy bowiem sezon na uwielbiane przez wszystkich kurki oraz maślaki. W lipcu i sierpniu (aż do niemal końca roku) w lasach zaczynają się pojawiać podgrzybki, koźlarze, gąski oraz król grzybów, czyli borowik. Na przełomie sierpnia i września przypada z kolei sezon na rydze oraz opieńki. Polscy grzybiarze mają więc z czego się cieszyć – jeśli pogoda sprzyja, w poszukiwaniu grzybów można się udawać przez niemal pół roku. A jakie dania z grzybów warto przygotować?
Klasyczny sos grzybowy
Bajecznie prosty i niezwykle aromatyczny sos ze świeżych grzybów. Jego ogromnym plusem jest uniwersalność – dostosowując jedynie długość gotowania, możesz przygotować go właściwie z każdego rodzaju grzybów, włączająć w to tradycyjne pieczarki. Sos jest gęsty, kremowy i pyszny. Idealny do podawania z ziemniakami, makaronem albo jedzenia prosto z miski w towarzystwie ulubionego pieczywa. Jeśli szukasz więc prostego przepisu na sos grzybowy, zdecydowanie polecamy ten przepis.
Składniki
1,5 kg świeżych grzybów (borowików, podgrzybków lub kurek)
1 średnia cebula
3 ząbki czosnku
100 ml białego wytrawnego wina
1 l śmietanki 36%
3 gałązki rozmarynu
pół pęczka natki pietruszki
50 g masła klarowanego
Sposób przygotowania
- Cebulę posiekaj, czosnek rozgnieć przez praskę.
- Grzyby pokrój w kostkę.
- Na rozgrzaną patelnię dodaj masło klarowane, czosnek i cebulę. Podsmaż.
- Jeśli wykorzystujesz kilka rodzajów grzybów, dodaj najpierw kurki i podsmaż. Dopiero po chwili dodaj na patelnię borowiki.
- Grzyby podlej białym winem i odparuj płyn.
- Na patelnię dodaj 2 gałązki rozmarynu i wlej pół litra śmietany. Gotuj, aż sos się zredukuje.
- Dodaj sól i pieprz do smaku oraz natkę.
- Sos podawaj z ziemniakami jako sos do mięsa bądź gołąbków lub jedz bezpośrednio z miski z dodatkiem chleba.
Wegański pasztet grzybowy
Wyświetl ten post na Instagramie.JA JUŻ JEM 🙊 na nic nie czekam 🙊🤘🏻 #vegan #whatvegansest #vegansofig #veganxmas #veganfoodie
Chociaż tego rodzaju pasztety kojarzą nam się ze smakiem Wigilii, warto wypróbować go dużo wcześniej. Jest świetną (i przede wszystkim wegańską!) alternatywą dla klasycznych dodatków do kanapek. Z powodzeniem zastąpi nie tylko zwykłą szynkę czy pieczeń, ale też tradycyjny pasztet z mięsa! Ten pasztet z grzybów z bloga Ervegan zawdzięcza swój aromat suszonym borowikom, palonej kaszy gryczanej oraz dodatkowi mocnego alkoholu. Danie dla prawdziwych koneserów.
Składniki
(na 1 keksówkę)
2 szklanki ugotowanej białej fasoli
1,5 szklanki ugotowanej kaszy gryczanej
2 średnie cebule
¼ szklanki brandy, koniaku lub whiskey
25 g suszonych borowików
2 łyżki oraz ¼ szklanki oleju rzepakowego
½ szklanki zmielonych pestek dyni
1 łyżeczka tymianku
1 łyżeczka lubczyku
1 łyżeczka wędzonej papryki
Sól i pieprz
Sposób przygotowania
- Suszone grzyby namocz w wodzie przez kilka godzin.
- Na głębokiej patelni rozgrzej olej i podsmaż posiekaną cebulę.
- Dodaj brandy, pestki dyni, grzyby i poczekaj, aż całość odparuje. Dolej wodę z moczenia grzybów. Duś na małym ogniu.
- Kiedy woda odparuje, przełóż całość do dużej miski. Dodaj fasolę oraz kaszę gryczaną.
- Całość wymieszaj, a następnie blenduj na gładką masę, dolewając ¼ szklanki oleju.
- Farsz przełóż do wyłożonej papierem keksówki i wyrównaj wierzch.
- Piecz w temperaturze 200 stopni przez około 40-60 minut aż do przypieczenia wierzchu.
- Po wyjęciu z piekarnika odstaw pasztet do wystudzenia i wyjmij z formy.
Barszcz z suszonymi grzybami
Zupa doskonała na chłodny, jesienny wieczór? Barszcz grzybowy z borowików to kwintesencja smaku jesieni. Aromatyczny grzybowy wywar, odrobina wódki i kremowa śmietanka – taka tradycyjna wersja barszczu do dziś podawana jest także na wigilijnym stole na Pomorzu oraz Wielkopolsce. W tym przepisie Magda Gessler podaje go z ubitą śmietaną oraz łazankami. Idealna zupa powinna mieć kolor ciemnobrązowy.
Składniki
(składniki na 5 l)
3 cebule
grzyby (najlepiej suszony borowik 30 szt.)
1-3 selery
6 korzeni pietruszki
1 pęczek koperku
1 pęczek selera naciowego
2 pory
sól, pieprz
ziele angielskie, liść laurowy, jałowiec
cytrynaśmietana 36%
wódka
masło
Sposób przygotowania
- Grzyby namocz 3 godziny, a następnie podgotuj w niewielkiej ilości wody z liściem laurowym, cebulą, pieprzem oraz zielem angielskim.
- Do garnka włóż pokrojone selery, por, cebule, korzenie pietruszki. Zalej wodą i dodaj przyprawy: liść laurowy, ziele angielski, jałowiec, sól i pieprz.
- Po chwili gotowania dodaj grzyby wraz z wodą, w której wcześniej się gotowały.
- Na maśle podsmaż pokrojoną w piórka cebulę i przełóż do garnka, dodaj pęczek koperku i seler naciowy. Całość gotuj pod przykryciem na wolnym ogniu.
- Po ugotowaniu odcedź, dolej odrobinę wódki do smaku oraz łyżkę zimnego masła i kilka kropek cytryny. Dokładnie wymieszaj.
- Do wywaru dodaj kapelusze borowików.
- Barszcz najlepiej smakuje podawany z ubitą śmietaną i łazankami.
Rydze z krewetkami w pomidorach
Rydze to jedne z najmniej docenianych grzybów. A szkoda! Są równie aromatyczne i przepyszne co król grzybów, czyli borowik. Żeby przekonać niedowiarków, dziś przychodzimy z nieco mniej klasycznym przepisem na rydze – w towarzystwie pomidorów oraz krewetek. Takim daniem możesz się raczyć cały rok. Wystarczy grzyby zamrozić, by móc cieszyć się nimi nawet w środku lata. Przepis pochodzi ze strony Kwestia Smaku. Zdjęcie poglądowe.
Składniki
200 g świeżych rydzów
1 łyżka oliwy
1 łyżka masła
2 ząbki czosnku
60 ml białego wina wytrawnego
125 ml passaty pomidorowej
50 ml śmietanki 36%
2 łyżki posiekanej natki pietruszki
10 krewetek tygrysich
Sposób przygotowania
- Rydze opłucz pod bieżącą wodą, osusz ręcznikiem papierowym. Odetnij nóżki, a kapelusze pokrój na ćwiartki.
- Krewetki opłucz i osusz.
- Na dużej patelni rozgrzej oliwę z masłem i podsmaż pokrojony w plasterki czosnek oraz osuszone grzyby, a następnie smaż przez około 2 minuty, co chwilę mieszając.
- Zwiększ nieco ogień i dolej wino, a po chwili dodaj passatę. Zagotuj.
- Dopraw solą i pieprzem, a następnie gotuj sos przez około 5 minut na średnim ogniu.
- Dodaj krewetki i gotuj w sosie przez około minutę z każdej strony.
- Zmniejsz ogień, dodaj śmietankę. Całość posyp natką pietruszki. Gotuj na małym ogniu przez około 15 sekund.
- Sos podawaj z makaronem, ryżem lub ulubionym pieczywem.
Tagiatelle z sosem grzybowym
Bardzo szybki przepis od Kuchni Lidla na przepyszny makaron z grzybami, który pokochają nie tylko dorośli, ale też dzieci. Ciekawą alternatywą dla zwykłych suszonych grzybów jest tutaj grzybowy proszek, który nadaje potrawie kremowości. Zawsze warto mieć go pod ręką, bo znacznie przyspiesza przygotowywanie posiłków o smaku grzybów. Jak go wykonać? Wysusz swoje ulubione grzyby, a następnie zmiel je w młynku na gładki proszek. Przechowuj w szklanym pojemniku lub zakręcanym słoiczku.
Składniki
200 g makaronu tagliatelle
2 ząbki czosnku
40 g pora (białej części)
2 łyżki sera mascarpone
200 ml śmietanki 30%
10 g pudru suszonych grzybów domowej roboty
10 ml wody
1 łyżka suszonej żurawiny (opcjonalnie)
skórka starta z ½ cytryny
sok wyciśnięty z ½ cytryny
2 gałązki świeżego rozmarynu
2 szczypty pieprzu
szczypta soli
oliwa oliwek do smażenia
kilka listków świeżej bazylii
Sposób przygotowania
- Makaron ugotuj w posolonej lekko wodzie zgodnie z przepisem na opakowaniu.
- Por pokrój w grubą kostkę, czosnek pokrój w plastry.
- Na lekko rozgrzanej patelni przysmaż czosnek i dodaj pora. Duś przez chwilę na patelni i dodaj pieprz.
- Wlej śmietankę 30% na patelnię, dodaj puder ze zmielonych grzybów i podgotuj całość przez około 5 minut, dolewając w międzyczasie wodę, gdy sos zacznie robić się zbyt gęsty.
- Na patelnię dodaj suszoną żurawinę, skórkę z cytryny i rozmaryn.
- Gotuj przez 3-4 minuty.
- Na koniec dodaj 2 łyżki sera mascarpone i ugotowany makaron. Wymieszaj i nie gotuj.
- Dopraw do smaku pieprzem i solą.
- Podawaj z liśćmi świeżej bazylii na talerzu.
Grzyby marynowane
Marynowane grzybki w occie to klasyka polskiej kuchni. Można je jeść przez cały rok – pasują jako dodatek do mięs czy sałatek lub jedzone samodzielnie jako słona przekąska. Kiedy zbliża się jesień, a sezon na grzybobranie trwa w najlepsze, warto wygospodarować sobie nieco więcej czasu i zamiast tradycyjnego mrożenia czy suszenia, przygotować kilka słoików marynowanych grzybków. Porada: do marynowania wykorzystuj te najmniejsze grzyby, szczególnie dobrze smakują marynowane maślaki.
Składniki
(na 1 kg grzybów)
1 kg małych grzybów (borowiki, podgrzybki, kurki, rydze)
360 ml 10%
1 l wody
4 łyżki cukru
1 duża cebula
4 liście laurowe
4 kulek ziela angielskiego
1/2 łyżka gorczycy
1 łyżka soli
Sposób przygotowania
- Do garnka wlej wodę i wsyp cukier, liście laurowe, kulki ziela angielskiego i gorczycę.
- Zalewę gotuj przez kilka minut, a następnie zmniejsz ogień i wlej ocet spirytusowy. Gotuj przez minutę i zdejmij garnek z gazu.
- Grzyby oczyść, opłucz pod zimną wodą. Te małe zostaw w całości, a większe przekrój na kawałki.
- Grzyby ugotuj w osolonej wodzie na małej mocy palnika przez około 6 minut (kurki gotuj przez 5 minut, rydze przez 10). Odcedź je na sitku.
- Wyparz słoiki wrzątkiem.
- Cebulkę pokrój w piórka. Do każdego słoika włóż po kilka piórek cebuli i gorczycę.
- Słoiki z cebulą wypełnij gorącymi grzybami na około ¾ wysokości słoika.
- Zalej całość gorącą zalewą tak, by całkowicie przykrywała grzyby i natychmiast zakręć słoiki.
- Odwróć do góry dnem na około godzinę. Możesz też umieść je w piekarniku na około 20 minut lub gotować w garnku przez 20 minut.
- Tak przygotowane marynowane grzyby możesz przechowywać nawet przez kilka lat!
Paszteciki z grzybami i kapustą
Fantastyczna przekąska, lunch w pracy, dodatek do dania z mięsem kub oczywiście klasycznie – nieodłączny towarzysz czerwonego barszczu. Paszteciki z grzybami to flagowa potrawa polskiej kuchni, którą uwielbiają zarówno dorośli, jak i dzieci. Ta wersja pasztecików to absolutna klasyka. Drożdżowe ciasto, kwaśna kapusta i aromatyczne grzyby są bowiem połączeniem nieśmiertelnym.
Składniki
500 g mąki pszennej
200 g śmietany 18%
40 g świeżych drożdży
1 jajko
200 g zimnego masła
1 łyżeczka cukru
szczypta soli
Składniki na farsz:
30 g masła
1 cebula
120 g suszonych grzybów namoczonych i ugotowanych
750 g kiszonej kapusty – ugotowanej
kmin rzymski
tymianek
2 liście laurowe
2 szt. ziela angielskiego
sól, pieprz do smaku
1 jajko
Sposób przygotowania
- Na stolnicę wysyp przesiana przez sito mąkę. Dodaj śmietanę, wkrusz świeże drożdże, wbij całe jajko i zimne masło. Wymieszaj składniki nożem (staraj się nie dotykać ciasta).
- Dodaj łyżeczkę cukru i szczyptę soli.
- Szybko wyrabiaj ciasto rękami. Powinno się szybko skleić.
- Wyrobione ciasto przełóż do miski, przykryj folią i wstaw do lodówki na minimum 1,5 godziny.
- W czasie, gdy ciasto czeka w lodówce, przygotuj farsz:
- Na maśle podsmaż cebulę pokrojoną w kostkę.
- Pokrój grzyby w kostkę. Wody, w której grzyby się gotowały, nie wylewaj. Posiekaj ugotowaną kapustę.
- Gdy cebula się zeszkli, dodaj pokrojone grzyby i kapustę na patelnię. Farsz przypraw solą, pieprzem, kminem rzymskim i suszonym tymiankiem. Dodaj odrobinę wody z grzybów. Podsmaż przez kilka minut.
- Kiedy farsz się odparuje, przełóż go to blendera i zmiel na dosyć gładką masę. Wypróbuj całość i dopraw do smaku w razie potrzeb.
- Ciasto wyjmij z lodówki i rozwałkowuj na 3-4 mm. W międzyczasie podsypuj mąką, by ciasto nie przyklejało się do wałka.
- Wytnij dosyć długie paski ciasta (około 10 cm szerokości jeden – warto wykorzystać linijkę).
- Farsz umieść na cieście wzdłuż paska i zwiń ciasno w długi rulonik.
- Rulonik pokrój na kawałki (około 6 cm każdy).
- Wyłóż paszteciki na blachę (pamiętaj, aby zachować odstępy, bo ciasto będzie rosło) i odstaw w ciepłym miejscu na 30 minut.
- Paszteciki posmaruj jajkiem i posyp z wierzchu ulubionymi przyprawami: pieprzem, morską solą w płatkach lub czarnuszką.
- Piecz w temperaturze 180 stopni przez około 30 minut.
Włoskie risotto z grzybami
Nie tylko polska kuchnia obfituje w potrawy z grzybami! Ten przepis Jamie Olivera to ciekawy sposób na ogranie świeżych i suszonych grzybów, jeśli znudziły Ci się tradycyjne sosy czy zupy. Włoskie risotto z grzybami z dodatkiem parmezanu oraz białego wina jest fantastycznym pomysłem na smaczną kolację dla przyjaciół. Przygotowuje się je szybko, a smakuje obłędnie.
Składniki
1 mała cebula
2 selery naciowe
400 g ryżu do risotto
75 ml vermouth lub białego wina
4 świeże duże kurki
garść świeżej natki pietruszki
sok z 1 cytryny
łyżka masła
ser parmezan
1,5l wywaru (warzywnego lub z kurczaka)
garść suszonych borowików
oliwa z oliwek
sól i pieprz
Sposób przygotowania
- Borowiki mocz w odrobinie bulionu aż do zmięknięcia. Po namoczeniu wyjmij je ostrożnie z wywaru i posiekaj, nie wylewając płynu.
- Na patelni rozgrzej łyżkę oliwy i podsmaż posiekaną cebulę oraz seler przez około 10 minut na niewielkim ogniu.
- Zwiększ ogień i wsyp suchy ryż, mieszając delikatnie.
- Kiedy ryż się podsmaży, dolej wino i pomieszaj. Ryż musi ugotować się w winie.
- Dolej bulion, w którym namaczane były borowiki i dopraw szczyptą soli.
- Stopniowo wlewaj kolejne chochle gorącego bulionu. Ryż powinien być miękki, ale nie rozgotowany (gotowanie powinno zająć około 30 minut).
- W międzyczasie na patelni grillowej grilluj kurki do miękkości.
- Przełóż grzyby do miski i wymieszaj z posiekaną natką pietruszki, solą i sokiem z cytryny.
- Zdejmij risotto z patelni, dodaj masło oraz parmezan. Jeśli ryż wciąż jest nieco twardy, dolej nieco więcej bulionu, przykryj pokrywką i odstaw risotto na około 3 minuty.
- Porcję risotto podawaj na głębokich talerzach, posypując z wierzchu grillowanymi kurkami i tartym parmezanem. Skrop oliwą z oliwek do smaku.
Tartaletki z kalafiorem i grzybami
To danie to klasyczny przykład, jak z kilku składników można wyczarować potrawę, która zachwyca nie tylko kubki smakowe, ale też oko. Tartaletki z musem z kalafiora oraz grzybami są ciekawą przekąską do podania na przyjęciach lub jako drugie śniadanie do szkoły czy pracy. Robi się je szybko – wystarczy gotowe ciasto filo, kalafior i grzyby. Jeśli więc masz akurat te składniki w domu, koniecznie wypróbuj!
Składniki
1 kalafior
200 ml mleka
kilka świeżych grzybów (kurki, borowiki lub kozaki)
10 g masła klarowanego
3 płaty ciasta filo
sól, pieprz i gałka muszkatołowa
puder grzybowy do posypania
Sposób przygotowania
- Płaty ciasta filo złóż na pół i wytnij koła o średnicy 15 cm. Foremki do tartaletek wyłóż ciastem i upiecz w piekarniku na złoty kolor.
- Kalafior podziel na różyczki, przełóż do garnka i zalej mlekiem. Dodaj nieco wody, tak ab przykryć całe warzywo i ugotuj do miękkości.
- Ugotowany kalafior wyjmij z wody i blenduj na gładko z niewielką ilością mleka na mus. Dopraw solą, pieprzem oraz gałką muszkatołową.
- Grzyby oczyść, pokrój na mniejsze części (jeśli używasz kurek, wystarczy przekroić je na pół) i usmaż na maśle.
- Tartaletki wypełnij musem z kalafiora, ozdób smażonymi grzybami, natką pietruszki oraz posyp grzybowym pudrem.
Delikatna zupa z maślaków
Nie ma chyba nic cudowniejszego po kilkugodzinnym zbieraniu grzybów niż miska aromatycznej zupy ze świeżo znalezionych maślaków. Ta zupa wręcz pachnie jesienią i lasem – sprawi, że nawet największy fan upałów i tropików chociaż na chwilę zakocha się w smakach polskiej jesieni. Maślaki są delikatne, stąd zupa ma naprawdę lekki, kremowy smak. Najlepiej smakuje podana z dużą ilością świeżej natki pietruszki oraz domowymi grzankami.
Składniki
(na około 1,5 ml zupy)
500 g maślaków
1 średnia cebula
2 łyżki masła
sól i pieprz
1,5 l odcedzonego bulionu
100 ml śmietany 12% lub 18%
2 łyżki siekanej natki pietruszki
opcjonalnie: 1 łyżeczka mąki pszennej do zagęszczenia
Sposób przygotowania
- Maślaki oczyść i obierz (pamiętaj o śliskiej skórce na kapeluszach!). Pokrój grzyby w drobne paski.
- Cebulę drobno posiekaj i podsmaż na łyżce masła na dna garnka.
- Dodaj do garnka grzyby, wymieszaj z cebulą i smaż na średnim ogniu przez 10 minut. Grzyby powinny puścić wodę. Mieszaj, aż woda odparuje.
- Dodaj łyżkę masła oraz sól do smaku, a następnie smaż przez kolejne dwie minuty.
- Całość zalej rosołem i gotuj na małym ogniu przez około 10 minut.
- Część zupy wlej do kubka, dodaj śmietanę, a następnie całość wlej do zupy z garnka (dzięki temu śmietana się nie zwarzy).
- Całość dokładnie wymieszaj, na koniec dodaj natkę pietruszki. Nie zagotowuj.
- Odstaw na około 5 minut pod przykryciem.
- Zupa idealnie smakuje z pieczywem lub domowymi grzankami
A jakie są Twoje ulubione potrawy z grzybami? Napisz w komentarzu!